W Stargardzie przez dwie godziny trwało wczoraj przy Bramie Pyrzyckiej apolityczne i otwarte dla wszystkich spotkanie obywatelskie – Tour de Konstytucja. W tym roku trasa jest poświęcona godności człowieka.
Letnia trasa Tour de Konstytucja 2025 rozpoczęła się 4 czerwca w Brzegu (woj. opolskie). Potrwa do 6 września i zakończy się Wielkim Finałem w Warszawie. W tym czasie Tour de Konstytucja odwiedzi kilkadziesiąt miejscowości w całej Polsce. Każde z takich spotkań obywatelskich jest przestrzenią do rozmów o prawach i przywilejach człowieka. Nie inaczej było w Stargardzie, 13 czerwca. Przybyłych witały Urszula Bałdyga i Dorota Strońska, dyr. PM nr 2 w Stargardzie, organizatorki.
Drugą edycję w Stargardzie Tour de Konstytucja (piata ogólnopolska) zainaugurował hymn TdK „Wszystko będzie dobrze” oraz preambuła, która głosami Macieja Stuhra i Mai Ostaszewskiej wybrzmiała przy Bramie Pyrzyckiej z głośników.
– Sprawujący władze w Polsce powinni mieć w pierwszej kolejności na uwadze godność człowieka, ochronę praw człowieka i obywatela – mówił Robert Hojda, prezes Fundacji Aktywna Demokracja. – Czy tak jest? Mamy dowody na to, że przez wiele lat tak nie było. Nikt nie ma prawa w polskim państwie naruszać naszej godności, a polskie państwo nie robi łaski, ma obowiązek dbać o to, by była szanowana i chroniona. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym z jakiejkolwiek przyczyny.
Robert Hojda, prezes pomysłodawca Tour de Konstytucja, przeczytał zebranym art. 30 oraz 32 Konstytucji, traktujących o godności człowieka, wskazywał przypadki łamania praw Polsce m.in. osób o odmiennej orientacji seksualnej czy kobiet, które same nie mogą decydować o swoim ciele w kwestii aborcji.
Art. 30 Konstytucji RP:
„Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych” .
W tegorocznej edycji Tour-u przygotowano zwój z preambułą, z wydrukowanymi na nim artykułami Konstytucji na temat godności. Kto chciał, mógł go podpisać, a także wrzucić datek do skarbonki w postaci symbolicznego dystrybutora. Organizatorzy trasy zbierają tak na paliwo, potrzebne do pokonywania zaplanowanej trasy po Polsce.
Jednym z punktów dwugodzinnego Przystanku Stargard była „Myślodzielnia” – panel dyskusyjny z udziałem publiczności zatytułowany „Seniorzy – most między pokoleniami”. Na krzesełkach zasiedli Marcin Bartniczak z Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie, Danuta Przywara, wieloletni prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i sędzia niezłomny Igor Tuleya. Dyskusję prowadziła Kinga Dagmara Siadlak, wiceprezes Fundacji Aktywna Demokracja. Dyskutowano na temat mostu pokoleniowego, stosunków młodych ze starszymi. Stargardzianie mogli wypowiedzieć się na ten temat, podawali przykłady jak to wygląda w Stargardzie.
Przy Bramie Pyrzyckiej rozdawano też egzemplarze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
– Zasady i wartości ujęte w Konstytucji są ponadczasowe, choć pewne rzeczy można byłoby w niej zmienić, choćby zawrzeć zapisy o prokuraturze, by nie można jej było zawłaszczyć i upolitycznić – mówi sędzia Igor Tuleya (na zdj. niżej) z Sądu Okręgowego w Warszawie, członek Stowarzyszenia Sędziów Iustiticia.
Przy Bramie Pyrzyckiej stały potykacze z cytatami na temat godności, można też było oglądać wystawę koła fotograficznego Stargardzkiego Centrum Kultury pt. „Konstytucja” przygotowaną pod kierunkiem Marleny Wolskiej. Z przedstawicielką Towarzystwa Opieki nad Zwierzęta, oddział w Stargardzie można było porozmawiać o możliwościach adopcji zwierząt. Harcerze 20. Drużyny Harcerskiej Buki, 8. Drużyny Starszoharcerskiej Tal’galar” oraz 8. Szczepu Ziemi Choszczeńskiej Infinitum im H. Sucharskiego prowadzili grę terenową nt. wiedzy o Konstytucji. Stoiska mieli tam też przedstawiciele Warsztatu Terapii Zajęciowej ze Stargardu i Dzwonowa, którzy przyjechali z opiekunami. Prowadzili warsztaty, a Mariusz Malec „Bieg w ciemno”. Dzieci biorące w nim udział mogły się przekonać, jak to jest być osobą niewidomą.
Podczas spotkania prezentowano symulator starości, wykorzystywany podczas spotkań w szkołach po to, by wzbudzić empatię młodzieży do osób starszych. Ubierając go, uczniowie mogą się przekonać, jak ciężko im jest, gdy ich organizm przestaje odmawiać posłuszeństwa. Podczas Przystanku Stargard TdK dużo mówiono też o godności osób niepełnosprawnych.
-Dotknięcie wózka jest jak dotknięcie ręki, najpierw spytajmy taka osobę czy chce pomocy w pokonaniu jakiejś bariery – radził Robert Hojda. – Jak idzie z asystentem, zwracajmy się do osoby niepełnosprawnej, by nie czuła się jak podmiot.
Uczestnicy mogli zobaczyć występy zespołu tanecznego Seniority z UTW, które m.in. zaprezentowały poloneza, a także przedszkolaków z grup Smerfy i Biedronki z Przedszkola Miejskiego nr 2 Mali Artyści oraz harcerzy. Wystąpiła też Wiesława Gutowska.
Atrakcją dla dzieci było malowanie na folii oraz prowadzone dla nich gry i zabawy. O żołądki obecnych zadbała Spółdzielnia Socjalna Mała Ina z Dolic.
W tym roku stajemy w obronie godności
Danuta Przywara
prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka
Każde ze spotkań obywatelskich jest przestrzenią do dialogu o prawach człowieka, wartościach konstytucyjnych i odpowiedzialności obywatelskiej.
Tour de Konstytucja:
Naszym celem jest budowanie społeczeństwa, w którym godność każdego człowieka jest szanowana i chroniona – niezależnie od wieku, pochodzenia, sprawności czy światopoglądu.
Wydarzenie w Stargardzie odbyło się po raz drugi. Pierwsze, zorganizowała, obecna także wczoraj, stargardzianka Urszula Odrobińska. Zobacz niżej ostatni akcent spotkania w Stargardzie:
